میکروبوتاکس روشی نسبتا جدید و پرکاربرد در علم زیبایی است که طرفداران بسیاری پیداکرده است. در این روش با توجه به تزریق‌هایی با حجم کم از انتشار غیرعادی بوتاکس جلوگیری می‌کند.

میکروبوتاکس 

میکروبوتاکس، تزریق متعدد ریز قطرات توکسین بوتولینوم رقیق‌شده به لایه درم (محل اتصال درم و لایه سطحی عضلات صورت) است. در تزریق بوتاکس کلاسیک هدف صاف کردن پوست با فلج کردن عضله است، اما در میکروبوتاکس هدف فیلامان‌ها و عناصر داخل درم و صاف کردن پوست با حفظ فعالیت عضله است. حجم‌های کوچک تزریق از انتشار ناخواسته توکسین در عضله زیرین جلوگیری می‌کند. درنتیجه عملکرد عضله حفظ‌ می‌شود و ظاهر فرد طبیعی‌تر می‌ماند. تزریق زیاد یا عمیق توکسین ممکن است باعث فلج عضله شود. ماندگاری اثر میکروبوتاکس همانند بوتاکس کلاسیک بین چهار الی شش ماه است.

تاریخچه میکروبوتاکس

بوتاکس هنگامی که اولین بار در در اواسط دهه 1990، برای کاسمتیک به‌طور تجاری مورداستفاده قرار گرفت، از بین بردن خطوط پیشانی و اخم و اطراف چشم با تزریق ساده توکسین بوتاکس جذاب به نظر رسید. بعد از گذشت چند سال، بسیاری از بیماران از فریز شدن بیش از حد پیشانی، بلند کردن ابروهای خود مشکل داشتند و یا از افتادگی ابروها و پف پشت پلک شکایت داشتند. در حقیقت خواسته آنان این بود که علیرغم داشتن پیشانی طبیعی و صاف، قدرت حرکت دادن ابروها و بالا بردن آن‌ها را حفظ کنند. بنابراین، بوتاکس باید به روشی تزریق گردد که خطوط پیشانی را کاهش دهد، اما عضله زیر آن قادر به انقباض و حرکت دادن ابروها باشد.

تزریق بوتاکس به صورت کلاسیک دارای مشکلات بالینی متفاوتی بود که از جمله آن‌ها میتوان به مواردی همچون به وجود آمدن خطوط خرگوشی رو بینی و چین‌وچروک ظریف روی پلک تحتانی هنگام تزریق بوتاکس کلاسیک در قسمت پیشانی، گلابلا و پا کلاغی اشاره کرد. تزریق بوتاکس کلاسیک به ناحیه زیر چشم بیماران جوان که بگ زیر چشم و شلی پوست پلک تحتانی ندارند، موجب کاهش خطوط ظریف و باز شدن جزئی دریچه چشم می‌شود، چشم را بزرگ‌تر و جذاب‌تر نشان می‌دهد؛ و نتیجه رضایت‌بخشی به همراه دارد. اما بیماران مسن‌تر که پوست پلک تحتانی آن‌ها شل است و یا کیسه زیرچشمی دارند؛ احساس می‌کنند، از قبل بدتر شده‌اند.

مشکل سوم ناحیه گردن بود. تزریق بوتاکس کلاسیک در نوارهای پلاتیسمی قدامی و کناری گردن بدون تزریق به عضله بین این نوارها باعث نرم شدن نوارهای پلاتیسمی و بهبود زاویه فک می‌شد اما باعث لیفت خط فکی و کاهش خطوط عرضی گردن یا بهبود کیفیت پوست گردن نمی‌گردید.

محققین و پزشکان به دنبال روش متفاوت‌تری شدند که بتواند مشکلات آزاردهنده بوتاکس کلاسیک را حذف کند. به‌این‌ترتیب که به‌جای عضله، توکسین را در لایه‌های سطحی‌تر و پوست روی عضله انجام دادند. میکروبوتاکس درواقع بخشی از توسعه مهارت در تزریق بوتاکس است که هر پزشکی باید آن را بلد باشد تا در مواقع لزوم بتواند برای به دست آوردن نتیجه طبیعی‌تر از تزریق بوتاکس آن را به کار گیرد.

کاربردهای میکروبوتاکس

• کاهش خطوط ریز پوست صورت و گردن (بدون تغییر درحرکت عمیق عضلات)
• صاف کردن ناحیه گردن و زیر چشم
• لیفت و فرم‌دهی خط فک
• بهبود آکنه و روزاسه
• کاهش شوره‌سر
• کاهش منافذ باز
• درمان کلوئید و زخم‌های هیپرتروفیک در ترکیب با کورتن داخل ضایعه
• بهبود ظاهر استریای حاد سینه و شکم و سلولیت ناحیه ران و باسن

رقیق‌سازی میکروبوتاکس

همان‌طور که مشخص است، میکروبوتاکس روشی نوین است و پروتکل تعریف‌شده مشخصی، برای رقیق‌سازی، تعداد سوراخ‌ها، دوز (واحد در هر سوراخ) برای هر ناحیه درمان وجود ندارد. در این مقاله از مجموعه مقالات علمی گروه آموزشی پدیده، به رایج‌ترین تکنیک‌هایی که در مقالات معتبر، اشاره می‌کنیم.

اگر مفهوم رقیق‌سازی به‌طور کامل درک شود، رقیق‌سازی و تهیه محلول میکروبوتاکس آسان است. برای فهم کامل مسئله یک‌بار دیگر روش کلاسیک تهیه بوتاکس کاسمتیک را مرور می‌کنیم. مثلاً دوز مناسب در ناحیه اخم 20 واحد بوتاکس در 5 نقطه تزریق است، بنابراین در هر نقطه 4 واحد باید تزریق شود، اما این 4 واحد نه در هر حجمی بلکه در حجم 1/0 سی‌سی، یعنی باید غلظت توکسین را طوری تنظیم کنیم که در هر 1/0 سی‌سی 4 واحد بوتاکس داشته باشیم؛ بنابراین در تکنیک تهیه بوتاکس کلاسیک کاسمتیک، غلظت مناسب در 1/0 سی‌سی محاسبه و تزریق می‌شود.

دوز تزریق بوتاکس کلاسیک

• خط اخم: 20 واحد در 5 نقطه (هر نقطه 4 واحد یعنی 1/0 سی‌سی)
• پیشانی: 20 واحد در 9-5 نقطه (بسته به تعداد نقاط، 4-2 واحد؛ یعنی 1/0 -05/0 سی‌سی در هر نقطه)
• خطوط پا کلاغی دو طرف صورت: 24 واحد در 6 نقطه (هر نقطه 4 واحد یعنی 1/0 سی‌سی)

تفاوت میکروبوتاکس با بوتاکس استاندارد در این است که اولاً غلظت مناسب به‌جای 1/0 سی‌سی در 1 سی‌سی محاسبه می‌شود. ثانیاً هر 1 سی‌سی در 120-100 نقطه به فاصله 1 سانتی‌متری تزریق می‌شود.

دوز تزریق میکروبوتاکس 

• جوان‌سازی کل نواحی پیشانی، گلابلا و پا کلاغی: 24 واحد در 1 سی‌سی
• زیرچشم ها، ناحیه T (بینی و پیشانی): 20 واحد در 1 سی‌سی
• دوسوم قسمت پایین صورت و گردن: 28 واحد در 1 سی‌سی در هر سمت صورت؛ بنابراین برای دو طرف صورت 2 سی‌سی (56 واحد بوتاکس) و اگر گردن ضخیم و نوارهای پلاتیسمی قوی باشد جمعاً 3 سی‌سی (74 واحد بوتاکس)

تفاوت رقیق‌سازی میکروبوتاکس با بوتاکس، به طور خلاصه:

1. غلظت مناسب به‌جای 0.1 سی‌سی در 1 سی‌سی
2. تزریق هر 1 سی‌سی در 100-120 نقطه به فاصله 1 سانتی‌متر
3. در روش کلاسیک جمع دوز بوتاکس 64 واحد که در 25-16 نقطه تزریق می‌شود، در روش میکروبوتاکس جمع دوز 24 واحد که در 120-100 نقطه تزریق می‌شود.

مقالات مختلف روش‌های متفاوتی برای رقیق‌سازی و تهیه محلول میکروبوتاکس پیشنهاد کرده‌اند. ساده‌ترین روش آن است که ویال بوتاکس یا دیسپورت را با حجم دو برابر حل کنیم؛ یعنی بوتاکس 100 واحدی و دیسپورت 500 واحدی را که با 5/2 سی‌سی حل می‌کردیم با 5 سی‌سی محلول نرمال سالین حل کنیم و برای هر ناحیه از صورت طبق پاراگراف فوق طبق دوز پیشنهادی استفاده کنیم. تهیه این روش آسان‌تر است اما اگر فرد دیگری کاندید انجام میکروبوتاکس نباشد، اضافه محلول باید دور ریخته شود؛ این اقدام،‌ ازنظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه نیست.

روش تزریق میکروبوتاکس

در میکروبوتاکس تزریق باید خیلی سطحی و در داخل درم یا محل اتصال درم و لایه سطحی عضلات انجام شود؛ یعنی حداکثر عمق تزریق در ناحیه صورت و به‌خصوص زیر چشم 1 میلی‌متر و در ناحیه گردن بین 2-1 میلی‌متر است. تزریق عمقی‌تر باعث درگیر شدن عضله و عوارض ناخواسته می‌شود. برای تزریق در چنین عمقی سرسوزن باید بسیار نازک (گیج 31-30) و ترجیحاً طول 4 میلی‌متر باشد.

سوزن با زاویه کمتر از 15 درجه با عمق 1 میلی‌متر وارد پوست شود. در هنگام تزریق صحیح، لکه سفید کوچکی روی نقطه تزریق به وجود بیاید. در صورت سفید نشدن ناحیه‌ی تزریق، احتمالاً تزریق عمقی‌تر انجام‌شده است و باید دقت کرد که نقطه بعدی با دقت بیشتری تزریق شود.

روش تنظیم نقاط تزریق

یکی دیگر از ویژگی‌های میکروبوتاکس زیاد بودن تعداد نقاط تزریق است. تزریق کننده باید قادر باشد یک سی‌سی محلول میکروبوتاکس را در 120-100 نقطه بافاصله‌های بین 1- 8/0 سانتی‌متر تزریق کند؛ بنابراین باید در هر نقطه حجم بسیار کمی محلول در درم تزریق شود. درواقع یک سرنگ انسولین که دارای 100 خط ریز است، در هر تزریق کمتر از یک خط ریز محلول باید تخلیه شود.

 مهارت تخلیه ریز قطرات در میکروبوتاکس

حجم یک قطره مستقیماً بر شعاع انتشار آن تأثیر می‌گذارد؛ بنابراین هرچه قطره درشت‌تر باشد بیشتر پخش می‌شود و دایره اثرات توکسین بزرگ‌تر می‌شود. یک قطره 0.1 میلی‌لیتری خیلی بزرگ و حاوی 4 واحد بوتاکس است. یک قطره 0.05 میلی‌لیتری حاوی 2 واحد بوتاکس است. این دو قطره حجمی است که برای تزریق استاندارد بوتاکس استفاده می‌شود؛ اما برای تزریق میکروبوتاکس، باید یک قطره 0.05 میلی‌لیتری را به‌صورت چندین قطره کوچک‌تر تزریق کرد. بسته به مهارت پزشک، 0.05 میلی‌لیتر را می‌توان به‌راحتی در 10 تا 12 قطره تبدیل کرد.  تنظیم اندازه ریز قطره در عمل کار چندان آسانی نیست و توصیه می‌گردد، افراد تازه‌کار تمرین زیر را تا به دست آوردن مهارت کافی تکرار کنند.

تمرین مهارت تخلیه ریز قطرات در میکروبوتاکس

برای تمرین افزایش مهارت در تنظیم ریز قطرات میکروبوتاکس، یک سرنگ انسولین 1 سی‌سی را با نرمال سالین پر کنید. سپس روی یک سطح صاف، مانند آینه با سرسوزن بسیار نازک گیج 30 تا 32 به‌صورت قطره‌قطره بریزید. به‌طوری‌که ردیف‌هایی از قطرات کوچک روی آینه درست شود.

همان‌طورکه در شکل فوق مشاهده می‌کنید، برای اینکه تزریق کننده بتواند قطرات ریز بوتاکس رقیق‌شده را به‌طور منظم و یکنواخت آزاد کند این تمرین کمک‌کننده است.  قطرات استاندارد تزریق 0.1 ml و 0.05 ml در بالا سمت چپ وجود دارند. در تمرین اول خوشه‌ای از قطرات ریز از یک قطره 0.05 ml که به 12 ریز قطره تقسیم شود. در تمرین دوم خوشه قطرات بسیار ریز است (0.05 ml تقسیم به 39 ریز قطره تقسیم شده است) که به‌طور واقعی ازنظر بالینی قابل‌دستیابی نیست. خوشه پایین سمت چپ 0.05 ml به 12 ریز قطره تقسیم شده است که کاربردی‌تر است.

کاندیدهای میکروبوتاکس 

• بیماران دارای پوست نازک و چین های ریز زیاد
• افراد دارای پوست پلک فوقانی زیاد که تمایلی به اصلاح جراحی ندارند.
• برای ناحیه پاکلاغی، بیمار دارای گونه‌های قوی یا حجیم
• برای ناحیه پاکلاغی در بیمارانی که بلفاروپلاستی کرده‌اند با هدف جلوگیری از آتروفی عضله تمپورالیس
• آماده‌سازی بیمار برای پرکننده‌ها یا برای درمان لایه‌برداری متوسط یا عمیق پوست، به‌عنوان پیش‌درمان برای چین‌وچروک‌های اطراف دهان
• بیماران با خطوط انحصاری “S” در ناحیه کناری پایین صورت prejowl
• درمان خطوط گردن برای بهبود کانتور صورت
• ناحیه دکلته
• ضایعات فعال آکنه یا اسکار آکنه

ارزیابی بیمار

نواحی تزریق باید ازنظر قوام پوست، قرینگی صورت و تون عضلات با دقت بررسی و معاینه شود. تمام نکاتی که برای تزریق بوتاکس کلاسیک ذکر گردید، در ارزیابی بیمار کاندید میکروبوتاکس نیز باید مدنظر باشد. توجه به اینکه در میکروبوتاکس سطح تزریق وسیع است حتماً لازم است قرینگی قدرت عضلات صورت بیمار بررسی شود؛ زیرا در برخی از بیماران وجود دارد ولی آن‌قدر نامحسوس است که در نگاه عادی قابل‌رؤیت نیست.

در صورت وجود ضعف عضله در هر جای صورت انجام میکروبوتاکس ممنوع است؛ زیرا اگرچه تزریق در پوست انجام می‌شود، اما با گسستن رابطه بین پوست و عضله، افتادگی عضله شل یا ضعیف بیشتر نمایان می‌شود و این نه‌تنها مطلوب بیمار نیست بلکه ممکن است از ضعف و مشکل خود از قبل اطلاع نداشته باشد و مشکل را ناشی از تزریق شما بداند. مشاهده و معاینه بیمار در حین انجام پنج حرکت زیر تا حد زیادی می‌تواند به تشخیص این مسئله کمک کند. از بیمار بخواهید:

1. جهت بررسی توانایی و قرینگی کشش عضله فرونتالیس، ابروها را تا جایی‌که ممکن است بالا ببرد و چشم‌ها را هم‌زمان تا حد امکان باز کند. در این حالت با دو انگشت ابروها را به سمت پایین بکشید و از بیمار بخواهید مقاومت کند.
2. جهت بررسی توانایی و قرینگی کشش عضلات کمپلکس گلابلا و حلقوی دور چشم، چشم‌ها را تا جایی‌که می‌تواند محکم ببندد. در این حالت با دو انگشت ابروها را به سمت بالا بکشید و از بیمار بخواهید مقاومت کند.
3.  جهت بررسی توانایی و قرینگی کشش عضلات کمپلکس گلابلا، به‌شدت اخم کند.
4. جهت بررسی توانایی و قرینگی کشش عضله حلقوی دور لب و سایر عضلات که به لب متصل هستند، لب‌ها را مثل حالت سوت زدن محکم غنچه کند.
5. گوشه لب‌ها را همانند هنگام خنده بیش‌ازحد، بالا ببرد.

آماده‌سازی بیمار

1. آرایش، ضدآفتاب و سایر مواد روی پوست بیمار را تمیز کنید.
2. یک لایه نازک کرم موضعی بی‌حس‌کننده مثل زایلاپی یا الاندینا را به مدت ده دقیقه روی ناحیه بمالید.
3. با پنبه الکل صورت را پاک‌کنید.
4. نواحی تزریق را با مداد جراحی به‌دقت علامت‌گذاری کنید.

مراقبت‌های بعد از میکروبوتاکس

یکی از مزایای مزوبوتاکس این است که بیمار بعد از انجام میکروبوتاکس، نسبت به بوتاکس کلاسیک می‌تواند بیشتر فعالیتٔهای روزمره را از سر بگیرد. مراقبت های پس از انجام این اقدام زیبایی:

• حداقل 4 ساعت پس از عمل دراز نکشد.
• حداقل 24 ساعت پس از درمان از فعالیت‌های بدنی مانند ورزش خودداری کند.
• حداقل 24 ساعت پس از درمان از آرایش صورت خودداری کند.
• حداقل 24 ساعت پس از درمان از مصرف ایبوپروفن، آسپرین، مکمل‌های ویتامین E یا روغن ماهی خودداری کند.

سخن پایانی

اکنون که با روش درمانی میکروبوتاکس آشنا شدید، می توانید از این روش برای داشتن پوست و ظاهری بی عیب و نقص و زیبا اقدام کنید. شما می‌توانید با استفاده از این روش تمامی چین و چروک های سطحی صورت را که در اثر افزایش سن و عوامل ژنتیکی ایجاد گردیده، را از بین ببرید. در ضمن بدانید که شما با استفاده از این روش می‌توانید چهره‌ی طبیعی داشته باشید.